Lại nói về những cái "xe văn hóa"

Lại nói về những cái "xe văn hóa"

Đáng lẽ ra hôm nay,tớ kể sang chuyện những chiếc xê...không cởi truồng.Thế nhưng,không ngờ bài về những "con xe cởi truồng"lại được nhiều bạn trẻ quan tâm và đặt ra những cau hỏi thật lý thú.Cũng có một vai friends hơi hiểu hoàn cảnh của những chiếc xe này có tí ...không thật rõ ràng lắm.Cho nên,tớ lại có một cái "vĩ thanh" về những con xe này

Nói tới cái thời thằng Tây mà đi học Trường Tây thì bất cứ người nào đã mang thân vô đó kiếm tí chữ Tây đều rất dễ phân biệt
.1-Con cái nhà nghèo thường cố gắng cho con đi học được đến "xép-vi-ca"nghĩa là học được 6 năm.Đỗ xong bằng này,vác nó đi xin việc là có thể đựoc OK cho làm thầy ký rồi.Cái vốn văn hóa lúc ấy cũng chưa thể gọi là một cái xe đạp cởi truồng đươc.Tiếng Tây,dù bắt buộc phải học từ năm lớp 4 (xưa gọi là Moyen 1)nhưng sự thật cũng chỉ đủ dùng để vào các công ty,các xưởng thợ của Tây để "uẩy me-xừ,méc xì me-sừ"(như yes sir ,Thạnk you very much ngày nay ấy mà!)Chú ý chi tiết rất quan trọng này:Loại học xong "xép vi ca",tính cho đúng đén thang 8/1945 đều ở dộ tuổi 13,14.
2-/Vào được đến bậc trung học như ngày nay thì ;
a/-phải là con cái những gia đình có của ăn của để vì cả Bắckỳ lúc ấy trừ Hanội ra ,chỉ có 4 tỉnh có Trương Primaire superieur.Đó là Thái Bình,Nam Định Lạng Sơn và Hải phòng.Có nghĩa là ai có con muốn theo học hết lớp 10, đều phải lo sao cho con đi thi,đi ở trọ,lo 4 đông bạc Đông Dương đóng học phí nếu con trúng vào các trường danh tiếng (thời điểm đó 4 đồng có nghĩa là...4 tạ gạo đấy!Sợ chưa?.)Vậy thì khi cách mạng tháng 8 nổ ra,nếu anh nào dưới 18 tuổi đều chưa được thằng Tây cấp cho bất cứ cứ con xe cởi truồng nào!
3-/Tất cả những vị tú tài tòan phần, cử nhân (của hiếm thời ấy) đều phải ở cái tuổi...ngoài 20 và bây giờ ...chắc cũng..ngỏm củ tỏi hết trừ một vài hiện tượng lạ như đ/c Võ đại Tướng! Đặc biệt những cái danh hiệu như thạc sỹ hay tiến sỹ (agrégé - docteur )thì nghe cứ như người trên sao hỏa lạc xuống trần gian anamít vậy.Vả lại ,các vị này (kể cả phần đông các ông tú,ông cử...).đều bị bọn Tây nó khoác cho cái trách nhiệm và cho hưởng nhiều quyền lợi quá nên đều ..."tự nguyện theo địch" và đúng về "phe nó"cả .Lác đác có vài cụ Nguyễn Mạnh Tường,,Trần đúc Thảo....có đứng vào "phe ta" nhưng do ăn phải bả văn hóa phản động "thâm căm cố đế" quá,nên sau này cũng rất khó "cải tạo" nên ra sao thì...cả nước đã biết!Ngay trong cái thành phần được trang bị cái xe đạp cởi truồng nhưng đi tốt đó cũng chia thành 2 cánh quân rõ rệt.Chưa ai thống kê ,nhưng bọn 75-80 chúng tớ ngồi ôn lại quá khứ bằng cách điểm danh những thằng bạn học cũ thì....chỉ không quá 20% là đi theo cách mạng đến cùng!Mà theo cách mạng ,có làm lính thì chỉ có hai thằng leo lên được cấp trung tướng.(Hoàng Phương và Nguyễn Quốc Thước)Còn lại thì...đại tá là hết nước!Còn cái số có xe đạp cởi truồng đi theo "phe nó"thì hầu hết đều...thoát được quân dịch !Bọn này (khôn bỏ mẹ đi!)hầu hết đều theo con đường tiến sỹ luật hoặc y khoa....Làm chính trị phe nó,nửa đường đứt gánh có chủ tịt hạ nghị viện VNCH Nguyễn Quang Luyện!Thế đó!cái lớp trai trẻ tuổi 18 đôi mươi đuợc Tây trang bị cho cái xe đạp cởi truồng nhưng không biết sử dụng hoặc sử dụng "bậy bạ"thường rơi vào cái khoảng ..."chân không đến đất,cật chẳng đến trời."..cả ở hai phe chứ chẳng phải chỉ ở phe ta bị Mác xếp loại là "thành phần bấp bênh,không rõ lập trường,hay hoang mang,gíao động"...đâu!
Tóm lail trong cái đoạn vĩ thanh này,tớ muốn nói đến một vấn đề hết sức "tế nhị" mà các nhà phụ trách tổ chức không hề để ý (hoặc có biết nhưng giả vờ không biết?);Đó là:Những chiếc xe đạp cởi truồng nhưng đi đựoc,chạy tốt chỉ có ở trong tay những người tham gia cách mạng 45 mà đã ở cái tuổi trên 18!Còn lại tất cả những ngừoi nào sinh sau đẻ muộn mà khai lý lịch "u xọe"như"thành phần bần cố nông"...trình độ văn hóa:tốt nghệp phổ thông"....tham gia cách mạng,bộ đội năm 45 đều là..."bíp ...bíp...bíp nặng bịp!"Tớ đã từng khổ với việc phải chứng nhận cho nhiều "đối tượng cần chiếu cố"là ..."đã tốt nghiệp trung học phổ thông" để đi Liên Xô.đi Bun,đi Ru,đi ...đủ mọi nơi để hoàn tất thủ tục đi du học!Đặc biệt là đi học ba cái thứ rất chi là...."trừu tượng" như chỉ đạo nghệ thuật,như đạo diễn,như sáng tác,nhất là môn lý luận văn nghê thì chao ôi!Có trời mà dám cãi mấy ông ấy khi các ông ấy trở về sau khi được trang bị một lô lý luận về văn hoc nghệ thuật xã hội chủ nghĩa.Các ông ấy đã nói ra chỉ có...Đúng!Bởi vậy khi nhà lý luận số một về VHNT HXT viết trên báo rằng ..thì là "Beethoven là người sáng lập nền ca kịch cổ điển Đúc" (?)hoặc một vị thứ trưởng khẳng đinh trước cả ngàn văn nghệ sỷ là "xã hội ta không có bi kịch mà chỉ có anh hùng ca"(!?)cũng chẳng có một vị "anh hùng văn nghệ" nào dám có ý kiến ngược chiều!Tuy nhiên trong số đi du học cũng có một số ít, do có được con xe cởi truồng nên... "nhận thức bị lệch lạc"và luôn là những đối tượng phải uốn nắn!"Liều mạng nhất phải kể đến các bác B.T, H.N.H,M.T.L,sau này đều đuợc xếp vào loại..."xét lại"!Còn tớ,sau khi thấy có một tay nguyên phó... rạp đuợc cử đi học...đạo diễn (cùng với một tay chuyên lo phông màn,hậu đài,..)|một tay đánh đàn contre- basse (vào loại...ở Việt Nam không ai dám nhận!)được cử đi "nghiên cứu sinh", đã anh dũng phát biểu ngay với một vị thứ trưởng (mà tới nay tớ thấy là "của hiếm" vì ông này mê nghe nhạc giao hưởng đến phát nợ nần do có tháng ông dám mua đến hết sạch tiền lương của một thứ trưởng !Sợ vợ rầy ,ông phải vay tạm thủ quỹ vài ba chục trả dần. Cho đến cuối đời ông vẫn đến tớ trao đổi đĩa hát và cùng tớ nhắc lại những chuyện xưa ...)Khi ấy tớ thẳng thắn hỏi ông::-"Làm gì thiếu người tới mức phải "vơ bèo bọt tép đi học đến vậy"...Rằng thì là:"Tại sao không cử ai khác mà lại cử một anh văn hóa lớp 3 trường làng đi nghiên cứu về...Bertold Brech! "vv...và vv..Các friends có biết ông ta trả lời tớ như thế nào không?--"Chúng ta sẽ trả giá đắt cho những sai lầm cố ý này" bằng... tiếng Pháp.Và ông khuyên tớ:"Đừng có đúng sớm vì đúng sớm sẽ sai lầm!"cũng bằng tiếng Pháp!Tớ nhìn nét mặt chịu đựng của ông mà thông cảm cho cái khó của ông nhưng vẫn phải buộc lòng xếp ông vào loại ông già 2!Và quả là như vây.,Ông sống yên lặng cho đến khi lìa đời tại Thủ Đúc,không bị dính vào xét lại ,xét đi...nhưng cũng chẳng bao giờ vào được đến Trung Ưong hay lên Bộ Trưởng,mặc dầu ông tham gia cách mang ngay từ những năm 30,ông xây dựng cơ sở CM ở Thailan trước khi cụ Hồ về đó!Phải chăng cái xe đạp cởi truồng của ông không giúp gì cho ông leo giốc mà chỉ dừng lại tại chỗ hoăc tụt lùi .han rỉ và bị bỏ quên ở ...ngoại thành t/p HCM?Đối với tớ ,ông ấy là một người có một cái xe đạp đã có thêm chắn xích,chắn,bùn..Tiếc thay chiếc xe đạp tốt đó lại bị thay thế bằng chiếc... ô-tô Lada (chưa bao giờ ông có tiêu chuẩn Volga)nên cái xe của ông đành...xếp só!
Cái thời "khai láo" về cái xe đạp cởi truông của mình tớ bảo đảm là :Nếu có một cuộc rà soát vô tư và đơn giản là hãy trình làng văn bằng hoặc bản sao tú tài của các vị du học sinh các vị tiến sỹ ,giáo sư cái thời 60,70 ra cho coi thì ...chắc chắn 90% các vị đều nói "Do chiến tranh đã đánh mất" hoặc "Có thủ trưởng cũ chứng nhận"(Trong đó có tớ đã từng chứng nhận "theo chính sách" không ít hơn...10 người!)
Những cái xe cởi truồng ở nước ta trước cách mạng và trong kháng chiến nó còn lắm bí mật lắm nếu những nhân chứng sống như tớ không còn ở trên đời này để vạch ra rằng thì là: "Cái tên nhạc sỹ X,Y ,cái tên đạo diễn AB sở dĩ hôm nay được phong giáo sư,tiến sỹ...thật ra chỉ mới học có lớp 5 hoặc thậm chí lớp 3!"...Rằng thì là...Những điều hắn phán là sai bét bè be với thực tiễn của nền văn nghệ mở cửa ngày nay....Rằng thì là...các đièu ný nuận chung chung hắn hay rao giảng chẳng qua là những điều hắn học được ở các nước mà họ đã tự mình viết lại lý luận cho con cháu họ từ lâu rồi....vv...và...vv.Thế nhưng,....tớ vẫn nhớ cái ông thứ -trưởng -có văn -hóa nọ khi ông ấy nói ;"Ceux qui ont raison trop tôt ont tort " mà đành im lặng chờ lúc,bên kia thế giới ông ấy thét vọng về :"C'est l'heure! c'est l'heure!"Chẳng biết có còn sống được đến lúc "bật mí"nhiều điều tế nhị mà tớ là nhân chứng không nhỉ?Vì ngày 25/9/007 này tớ đã đặt chân vào tuổi 81 Tây (và 82 Ta) rồi đó !
Tớ xin nhắc lại:Đây là những loại thanh niên chúng tớ được trang bị chiéc xe cởi truồng "made in France" đã vì lòng yêu nước,ghét Tây mà đành "xếp bút nghiên lên đường tranh đấu"hoặc xếp... "tranh đấu trở về bút nghiên"!Còn những người tham gia cách mạng vào giờ 25,26.27...thì họ đã được trang bị chiếc xe văn hóa "made in V.N.D.C.H",đã trở thành những "ông tú,ông nghè" đủ loại ,(dỏm có,thiệt có,tự phong và phong cho nhau theo kiểu "úm ba la ba ta cùng tiến" như thế nào ....lại là một tấn bi-hài kịch dài dài...nhiều tập,mà tớ sẽ kể ở những entry sau nếu còn các friends yêu cầu và ..."khen nhiều vào cho lão ấy chóng... chết!"... 2

Thursday September 20, 2007 - 04:08pm (ICT)